دیوار چین، بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین سازه مهندسی روی زمین و نمادی از شکوه، عظمت و نبوغ بشر است. دیوار چین که در طول هزاران سال بنا شده است، حکایات ناگفته‌ای از قدرت، جنگ، صلح و تجارت را در خود دارد و بدون شک، می‌توان آن را جزو برجسته‌ترین دیدنی‌های جهان دانست.

در این مطلب از مجله گردشگری فلای‌تودی، در کنار هم سفری به دل تاریخ خواهیم داشت و به جست‌و‌جو در زوایای پنهان این شاهکار مهندسی بشری خواهیم پرداخت. از سرگذشت ساخت‌و‌ساز پرفرازونشیب آن تا نقش مهمی که در امپراتوری چین ایفا کرده است؛ همه‌چیز را در مورد این بنای شگفت‌انگیز بررسی خواهیم کرد.

حکایتی از قدرت و عظمت | سفری در تاریخ این میراث جهانی

قدمت دیوار بزرگ چین به بیش از ۲۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد؛ زمانی که ایالت‌های متخاصم در شمال چین، برای محافظت از خود در برابر هجوم اقوام کوچ‌نشین، دیوارهایی را در مرزهای خود بنا می‌کردند. در سال ۲۲۱ قبل از میلاد، امپراتور چین، شی هوانگ، با متحد‌کردن این ایالت‌ها و اتصال دیوارهای پراکنده، نخستین نسخه یکپارچه دیوار چین را بنا کرد. این اقدام عظیم که با به‌کارگیری میلیون‌ها کارگر و تحمل سختی‌های فراوان به انجام رسید، نمادی از قدرت و اقتدار امپراتوری نوپا بود.

البته ساخت این بنای بزرگ به اینجا ختم نشد. در طول سلسله‌های مختلف، امپراتوران بعدی نیز بخش‌هایی را به آن اضافه کردند و آن را مورد مرمت و بازسازی قرار دادند. هر سلسله با توجه‌ به نیازها و استراتژی‌های خود، تغییراتی را در دیوار ایجاد می‌کرد و مصالح و روش‌های جدیدی را در ساخت آن به‌ کار می‌گرفت. امروزه، دیوار بزرگ چین به‌عنوان طولانی‌ترین سازه دست بشر در جهان شناخته می‌شود و در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. تاریخچه دیوار چین یادآور نبوغ، خلاقیت و پشتکار انسان در رویارویی با چالش‌ها و خلق آثار ماندگار است.

چرا دیوار چین بنا شد؟

همانطور که اشاره کردیم، دیوار چین طولانی‌ترین و بزرگ‌ترین سازه دست بشر در جهان است و در طی سالیان سال، امپراتوران مختلف چینی، بخش‌های موجود را به هم متصل کردند و دیوار را گسترش دادند تا در نهایت، به طول بیش از ۲۱,۰۰۰ کیلومتر برسد. ما در ادامه، به برخی دلایل اصلی ساخت دیوار چین اشاره کرده‌ایم.

• دفاع در برابر مهاجمان: یکی از مهم‌ترین اهداف ساخت این بنای عظیم، محافظت از امپراتوری چین در برابر حملات اقوام شمالی، به‌ویژه عشایر بود. دیوار با ایجاد مانعی فیزیکی و برج‌های نگهبانی متعدد، به سربازان چینی کمک می‌کرد تا از مرزها محافظت و از ورود مهاجمان جلوگیری کنند.
• کنترل تجارت و رفت‌وآمد: این بنا نقشی حیاتی در کنترل تجارت و رفت‌وآمد بین امپراتوری چین و دنیای خارج داشت. دروازه‌های تعبیه‌شده در امتداد دیوار، به مقامات چینی اجازه می‌دادند تا بر عبورومرور کالاها و افراد نظارت داشته باشند و از قاچاق کالا و ورود افراد غیر مجاز جلوگیری کنند.
• جمع‌آوری مالیات: از دروازه‌های این دیوار، برای جمع‌آوری مالیات از کالاهایی که به داخل و خارج از امپراتوری منتقل می‌شدند، استفاده می‌شد. این امر منبع درآمد مهمی برای دولت چین بود و به تامین مالی ساخت و نگهداری دیوار کمک می‌کرد.
• حفظ نظم و انسجام: این بنای غول‌پیکر به‌عنوان نمادی از قدرت امپراتوری چین و وحدت مردم آن شناخته می‌شد. در واقع، ساخت دیوار و نگهداری از آن، حس میهن‌پرستی و تعلق‌خاطر به امپراتوری را در میان مردم چین تقویت می‌کرد.

علاوه‌بر تمام این دلایل، دیوار چین در طول تاریخ به‌عنوان مسیر ارتباطی، محل استقرار سربازان و حتی به‌عنوان خط دفاعی در برابر سیل نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

بخش‌های مختلف دیوار چین | سفری در امتداد آن

دیوار چین فقط یک بنای واحد نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از بخش‌های مختلف است که هر کدام، ویژگی‌ها و تاریخچه خاص خود را دارند. هر بخش از این دیوار، حکایتی از قدرت، عظمت و خلاقیت انسان را در طول هزاران سال روایت می‌کند. در ادامه، به معرفی برخی از مشهورترین بخش‌های این بنای عظیم و بررسی ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد هر کدام می‌پردازیم. بخش‌هایی که در ادامه معرفی می‌شوند، نحوه دسترسی یکسانی دارند که با اتوبوس، تاکسی یا قطار از پکن به‌راحتی قابل دسترسی هستند.

بادالینگ | دروازه اصلی پکن با مناظر دیدنی

بخش بادالینگ (Badaling) دیوار چین، مشهورترین و پربازدیدترین بخش این بنای عظیم به حساب می‌آید و در ۷۰ کیلومتری شمال‌غربی پکن قرار دارد. این بخش از دیوار که در دوره سلسله مینگ (۱۳۶۸-۱۶۴۴) بنا شده است، به‌دلیل دسترسی آسان، مناظر دیدنی و مناسب‌بودن برای افراد با سطح تناسب اندام متوسط، انتخابی محبوب برای گردشگران به‌ شمار می‌رود.

بازدیدکنندگان می‌توانند با استفاده از تله‌کابین به بالای دیوار بروند و از قلعه‌های نگهبانی و مناظر پانورامای دشت سرسبز اطراف لذت ببرند. بادالینگ که زمانی به‌عنوان یکی از دروازه‌های اصلی ورودی به پکن شناخته می‌شد، تاریخی غنی و نقشی مهم در محافظت از امپراتوری چین در برابر مهاجمان شمالی داشته است.

• بلیط ورودی: ۴۰ یوان (حدود ۶ دلار آمریکا) برای بزرگسالان، ۲۰ یوان (حدود ۳ دلار آمریکا) برای کودکان
• ساعات بازدید: از ساعت ۶:۳۰ صبح تا ۱۷:۰۰ بعد‌از‌ظهر

موتیانیو| نگینی در میان طبیعت بکر

موتیانیو (Mutianyu) که در ۹۰ کیلومتری شمال‌شرقی پکن واقع شده است، به‌عنوان نگینی در میان طبیعت آن منطقه شناخته می‌شود. قدمت این بخش از دیوار به دوره سلسله مینگ بازمی‌گردد و به‌دلیل مناظر طبیعی بکر و دست‌نخورده و همچنین موقعیت استراتژیک خود در گذشته، از اهمیت نظامی بالایی برخوردار بوده است.

برخلاف بادالینگ، موتیانیو دسترسی چندان آسانی ندارد و این امر باعث شده است تا گردشگران کمتری به آن مراجعه کنند. بااین‌حال، این بخش به مکانی ایده‌آل برای کسانی تبدیل شده است که به‌دنبال پیاده‌روی و کمپینگ در طبیعت و حضور در جایی به‌دور از جمعیت هستند. بازدیدکنندگان می‌توانند از بخش‌های بازسازی‌شده و دست‌نخورده دیوار دیدن کنند، از مناظر کوهستانی لذت ببرند و در مسیرهای پیاده‌روی متعدد قدم بزنند. این بخش نیز دارای دو تله‌کابین است که بازدیدکنندگان را به بالای دیوار می‌برند.

• ساعات بازدید: از ساعت ۷:۳۰ صبح تا ۱۷:۰۰ بعد‌از‌ظهر
• هزینه بلیط: ۴۰ یوان (حدود ۶ دلار آمریکا) برای بزرگسالان، ۲۰ یوان (حدود ۳ دلار آمریکا) برای کودکان

دونگوان | دروازه افتخار با معماری باشکوه و تاریخ غنی

دونگوان (Juyongguan) در ۶۰ کیلومتری شمال‌غربی پکن قرار دارد و به‌عنوان دروازه افتخار و یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های تاریخی در امتداد دیوار چین شناخته می‌شود. این بخش از دیوار، در دوره سلسله مینگ بنا شده است. تاریخ پرفرازونشیب دونگوان که زمانی دروازه ورود به پکن محسوب می‌شد، گواه نبردها و رویدادهای مهمی است.

بازدیدکنندگان می‌توانند از برج‌های نگهبانی باشکوه و مناظر دیدنی دشت سرسبز اطراف لذت ببرند. دونگوان گزینه‌ای ایده‌آل برای کسانی است که به‌دنبال سفری به اعماق تاریخ چین و درک اهمیت این بنای عظیم در گذشته هستند.

• بلیط ورودی: ۲۰ یوان (حدود ۳ دلار آمریکا) برای بزرگسالان، ۱۰ یوان (حدود ۱٫۵۰ دلار آمریکا) برای کودکان
• ساعات بازدید: از ساعت ۶:۰۰ صبح تا ۱۷:۰۰ بعد‌از‌ظهر

جینشانلینگ | بهشت عکاسان

در ۱۵۰ کیلومتری شمال‌شرقی پکن، جایی که کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده و مناظر دست‌نخورده چشم‌نواز، بستر ایده‌آلی برای عکاسی خلق می‌کنند، جینشانلینگ (Jinshanling) قرار دارد. این بخش از دیوارکه در طول سلسله‌های مختلف، مرمت و بازسازی شده است، ترکیبی از استحکامات بازسازی‌شده و ویرانه‌های باستانی را به نمایش می‌گذارد و چالشی دل‌انگیز برای عکاسان به ارمغان می‌آورد.

مسیرهای پیاده‌روی کوهستانی جینشانلینگ، بازدیدکنندگان را به سفری اکتشافی در امتداد دیوار هدایت می‌کنند و مناظر پانورامایی از قله‌های اطراف را در معرض نمایش می‌گذارند. همچنین برج‌های نگهبانی متعدد، فرصت‌های بی‌نظیری برای ثبت تصاویری حماسی از این شاهکار مهندسی و معماری باستانی آن فراهم می‌کنند. جینشانلینگ، با ترکیب تاریخ غنی، چشم‌اندازهای خیره‌کننده و چالش‌های عکاسی، بهشت واقعی عکاسان و طبیعت‌گردان ماجراجو است.

• هزینه بلیط: ۴۰ یوان (حدود ۶ دلار آمریکا) برای بزرگسالان، ۲۰ یوان (حدود ۳ دلار آمریکا) برای کودکان
• ساعات بازدید: از ساعت ۶:۳۰ صبح تا ۱۷:۰۰ بعد‌از‌ظهر

سیماتای | نگینی بر فراز دریاچه

سیماتای (Simatai) مانند نگینی درخشان بر فراز دریاچه، در ۱۲۰ کیلومتری شمال‌شرقی پکن خودنمایی می‌کند. موقعیت استراتژیک سیماتای در گذشته، این بخش از دیوار را به دژی مستحکم در برابر حملات دشمن تبدیل کرده بود. این بخش نیز با ترکیب بی‌نظیر بخش‌های بازسازی‌شده و ویرانه‌های باستانی، در کنار مناظر کوهستانی و دریاچه‌ای، چشم‌اندازی بدیع و مسحورکننده را به رخ می‌کشد.

بازدیدکنندگان سیماتای می‌توانند با قایق‌سواری در دریاچه، سفری آرامش‌بخش را تجربه کنند و از زیبایی‌های این منطقه لذت ببرند؛ همچنین، مسیرهای پیاده‌روی متعددی در امتداد دیوار و کوهستان وجود دارند که فرصتی عالی برای پیاده‌روی و کوهنوردی در میان طبیعت بکر و تماشای مناظر پانوراما از دریاچه و کوه‌های اطراف را فراهم می‌کنند. سیماتای با ارائه ترکیبی از جذابیت‌های تاریخی و طبیعی و تفریحات متنوع، به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در میان بخش‌های مختلف این بنای تاریخی-فرهنگی تبدیل شده است.

• ساعات بازدید: از ساعت ۸:۰۰ صبح تا ۱۷:۰۰
• هزینه بلیط: ۴۰ یوان (حدود ۶ دلار آمریکا) برای بزرگسالان، ۲۰ یوان (حدود ۳ دلار آمریکا) برای کودکان

جیایوگوان | نگین غربی دیوار طولانی چین

جیایوگوان (Jiayuguan) که به‌نام «اولین گذرگاه زیر آسمان» نیز شناخته می‌شود، دروازه غربی و یکی از مشهورترین بخش‌های این شاهکار مهندسی است. این قلعه عظیم به‌عنوان یکی از نمادهای برجسته تاریخ و فرهنگ این کشور به‌ شمار می‌رود و هر ساله گردشگران بی‌شماری را به خود جذب می‌کند.

برج جیایوگوان که مرتفع‌ترین برج در بخش غربی دیوار است، منظره‌ای پانوراما از شهر و دشت‌های اطراف را به شما ارائه می‌دهد. می‌توانید از پلکان این برج بالا بروید یا از آسانسور برای رسیدن به بالای آن استفاده کنید. این بخش دارای موزه است که در آن، می‌توانید با تاریخ و فرهنگ این منطقه بیشتر آشنا شوید؛ مجموعه‌ای از آثار باستانی، از جمله سلاح‌ها، زره‌ها و مصنوعات مربوط به سلسله‌های مختلف چین در این موزه به نمایش گذاشته شده‌اند. علاوه‌بر این‌ها، گذرگاه جیایوگوان نیز به مکانی محبوب برای گردشگران تبدیل شده است. می‌توانید در این گذرگاه، قدم بزنید و از زیر طاق‌های سنگی عبور کنید.

• ساعات بازدید برج: از اول مارس تا ۳۱ اکتبر از ساعت ۸:۰۰ صبح تا ۱۸:۰۰ عصر و از اول نوامبر تا ۲۸ فوریه از ساعت ۰۸:۳۰ صبح تا ۱۷:۳۰ عصر
• قیمت بلیط: از ۳۰ تا ۶۰ یوان
• ساعات بازدید از موزه: از اول مارس تا ۳۱ اکتبر از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۷:۳۰ عصر و از اول نوامبر تا ۲۸ فوریه از ساعت ۹:۰۰ صبح تا ۱۷:۰۰ عصر
• قیمت بلیط: از ۱۵ تا ۳۰ یوان

پیانجیاکوانگ | سفری به دیوار بهشت

پیانجیاکوانگ (Pingyao) که به «دیوار بهشت» نیز معروف است، یکی از بخش‌های منحصربه‌فرد دیوار چین محسوب می‌شود که در استان شانشی قرار دارد. این بخش از دیوار به‌دلیل معماری خاص، مناظر پانوراما و معابد باستانی، تجربه‌ای متفاوت را برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند.

بخش پیانجیاکوانگ با استفاده از آجرهای قرمز بنا شده است و برج‌های نگهبانی متعددی با اشکال مختلف دارد؛ همچنین پل‌های سنگی و گذرگاه‌های باریک در امتداد دیوار وجود دارند که زیبایی و ظرافت آن را دوچندان می‌کنند.

پیانجیاکوانگ نیز مناظر پانوراما از کوه‌ها، جنگل‌ها و دشت‌های اطراف را به نمایش می‌گذارد. از بالای این بخش از دیوار، می‌توانید چشم‌اندازهای خیره‌کننده‌ای از طبیعت بکر چین را مشاهده کنید. در امتداد پیانجیاکوانگ نیز معابد باستانی متعددی وجود دارند که به خدایان مختلف تقدیم شده‌اند.

این معابد که قدمت برخی از آن‌ها به دوره سلسله مینگ می‌رسد، نشان‌دهنده فرهنگ و باورهای مذهبی مردم چین در آن زمان هستند. بازدیدکنندگان می‌توانند در امتداد پیانجیاکوانگ، پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری کنند و از مناظر و معابد باستانی آن لذت ببرند؛ همچنین، امکان صعود به قله کوه‌ها و تماشای چشم‌اندازهای ۳۶۰ درجه از منطقه نیز وجود دارد.

نکاتی در مورد بازدید از طولانی‌ترین دیوار جهان

موارد گفته‌شده تنها تعدادی از بخش‌های مشهور دیوار بزرگ چین هستند. انتخاب بخش مناسب برای بازدید، به علایق و اولویت‌های شما بستگی دارد. چند نکته را نیز حتما در نظر داشته باشید.

• قیمت بلیط ورودی و ساعات بازدید ممکن است بسته به فصل و روز هفته متفاوت باشد.
• بسیاری از بخش‌های این دیوار بزرگ، دارای پله‌های زیادی هستند؛ بنابراین، برای پیاده‌روی‌های طولانی آماده باشید.
• در تابستان، دمای هوا در امتداد دیوار می‌تواند بسیار گرم باشد؛ بنابراین، حتما از کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی و کلاه استفاده کنید. در زمستان نیز دمای هوای این منطقه، ممکن است بسیار سرد باشد؛ از این‌ رو، اگر در این فصل سفر کردید، حتما لباس گرم بپوشید.
• در امتداد دیوار، غذا و نوشیدنی به‌طور محدودی در دسترس است؛ پس حتما تنقلات و آب به‌همراه داشته باشید.
• به‌منظور حفظ این میراث جهانی یونسکو، از ریختن زباله و آسیب‌رساندن به دیوار خودداری کنید.

با برنامه‌ریزی دقیق و آمادگی مناسب، می‌توانید از این شاهکار باستانی شگفت‌انگیز لذت ببرید و خاطراتی به‌یادماندنی خلق کنید. بد نیست بدانید که طول دقیق دیوار به‌دلیل تخریب‌ها و بازسازی‌های متعدد در طول تاریخ، موضوعی مورد بحث است. بااین‌حال، برآوردهای کنونی حاکی از آن است که طول کلی دیوار، چیزی بین ۲۱,۱۹۶ تا ۲۱,۶۹۶ کیلومتر باشد.

معماری بنا | تلفیقی از عظمت و ظرافت

دیوار چین به‌عنوان یکی از عجایب هفتگانه جدید جهان شناخته می‌شود. این بنا که مجموعه‌ای از سازه‌های دفاعی به‌ شمار می‌رود، از شرق تا غرب کشور امتداد دارد و نمادی از قدرت، مهندسی و استقامت چینی‌ها محسوب می‌شود.

مصالح استفاده‌شده در ساخت این سازه، عمدتا از آجر، سنگ و چوب هستند. از دیگر مصالح به‌کار رفته در آن، می‌توان به ملات آهک و خاک رس نیز اشاره کرد. جالب است بگوییم قدمت اولیه‌ترین بخش‌های دیوار به قرن هفتم قبل از میلاد می‌رسد. در دوره امپراتور چین شی هوانگ (۲۲۱-۲۰۶ قبل از میلاد) بخش‌های مختلف دیوار به هم متصل شدند و طول آن به‌طور قابل توجهی افزایش یافت.

ساخت‌وساز و مرمت دیوار هم در طول سلسله‌های مختلف ادامه داشت تا به دوران سلسله مینگ (۱۳۶۸-۱۶۴۴) رسید. ضخامت دیوار در نقاط مختلف بین ۵ تا ۱۵ متر متغیر است و ارتفاع آن به‌طور میانگین به ۷٫۵ متر می‌رسد. در امتداد دیوار نیز برج‌های نگهبانی، دروازه‌ها و جان‌پناه‌هایی تعبیه شده است که عظمت و ظرافت این شاهکار مهندسی را به‌خوبی به رخ می‌کشند.

اهمیت تاریخی فرهنگی و ارزش جهانی دیوار چین

این دیوار غول‌پیکر به‌گونه‌ای طراحی شده بود که در برابر حملات دشمنان مقاوم باشد. برج‌های نگهبانی در فواصل منظم در امتداد دیوار قرار داشتند و سربازان در آن‌ها مستقر بودند تا از دیوار مراقبت کنند. دروازه‌ها نیز در نقاطی از دیوار تعبیه شده بودند که امکان عبور‌و‌مرور را فراهم می‌کردند. جان‌پناه‌هایی هم در طول دیوار بنا شده بودند تا سربازان بتوانند در هنگام نبرد از آن‌ها استفاده کنند.

دیوار چین نه‌تنها یک شاهکار مهندسی به حساب می‌آید، بلکه از نظر تاریخی و فرهنگی نیز اهمیت زیادی دارد. این دیوار نمادی از قدرت و عظمت امپراتوری چین محسوب می‌شود و یادآور رشادت‌ها و فداکاری‌های مردم چین در طول تاریخ است.

علاوه‌بر آن، به‌عنوان یک جاذبه گردشگری محبوب به‌ شمار می‌رود که هر ساله، میلیون‌ها نفر از آن بازدید می‌کنند. دولت چین اقدامات زیادی برای نگهداری از این بنا و حفظ آن انجام داده است. بااین‌حال، این بنای عظیم همچنان با چالش‌هایی مانند فرسایش، آلودگی و تخریب روبه‌رو است.

بهترین زمان برای بازدید از اژدهای سنگی چه موقع است؟

بهترین زمان برای بازدید از این بنای باشکوه، به عوامل مختلفی مانند آب‌وهوا، ازدحام جمعیت و علایق شخصی شما بستگی دارد. بااین‌حال، به‌طور کلی، دو فصل بهار (آوریل تا مه) و پاییز (سپتامبر تا نوامبر) به‌عنوان بهترین زمان‌ها برای بازدید از این جاذبه تاریخی شناخته می‌شوند.

در این فصول، هوا در اکثر بخش‌های چین، نه چندان گرم و نه چندان سرد است؛ در مجموع این زمان، برای پیاده‌روی در امتداد دیوار و کاوش در جاذبه‌های اطراف بسیار مناسب خواهد بود. علاوه‌بر این، در فصل بهار، شکوفه‌های گیلاس و سایر گل‌ها در سراسر چین به‌زیبایی شکوفا می‌شوند و منظره‌ای رنگارنگ و چشم‌نواز را به وجود می‌آورند.

در پاییز نیز، برگ درختان رنگارنگ می‌شوند و منظره‌ای تماشایی و دل‌انگیز را خلق می‌کنند. از نظر ازدحام جمعیت در این جاذبه هم، بهار و پاییز در مقایسه با فصل تابستان که تعداد گردشگران به بیشترین حد خود می‌رسد، ازدحام کمتری دارند. این امر به شما امکان می‌دهد تا در فضای آرام‌تر و خلوت‌تری، از دیوار چین بازدید کنید و با صف‌های طولانی و شلوغی مواجه نشوید.

آیا می‌دانید بهترین زمان سفر به چین چه فصلی است؟ برای اینکه در بهترین فصل سال به چین سفر کنید، مقاله‌ای با همین عنوان را در مجله گردشگری فلای‌تودی بخوانید.

دیوار چین | نمادی از عظمت و شکوه

در این مطلب، به معرفی و بررسی تاریخچه دیوار چین پرداختیم و با برخی بخش‌های آن و همچنین نکات مهم بازدید از آن آشنا شدیم. این اژدهای سنگی که در امتداد هزاران کیلومتر کشیده شده است، فقط یک بنای تاریخی نیست، بلکه حامل داستان‌ها، رازها و شگفتی‌های بی‌شماری از این کشور است. قدم‌زدن در امتداد این دیوار عظیم، فرصتی برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ غنی چین را برای گردشگران علاقه‌مند فراهم می‌کند. این فرصت را با رزرو تور چین یا خرید بلیط هواپیما به مقصد یکی از شهرهای چین به دست آورید.

آیا تا‌به‌حال از این بنای شگفت‌انگیز دیدن کرده‌اید؟ با به‌اشتراک‌گذاشتن تجربه‌ها و نظرات خود، به گردشگران کمک کنید تا سفری خاطره‌انگیز و پرماجرا به این گنجینه بی‌نظیر چین داشته باشند.

سوالات متداول درباره دیوار چین