غذاهای معروف ارمنستان، با ترکیبی بی‌نظیر از طعم‌های اصیل و سنت‌های غنی، هر گردشگری را به سفری خوشمزه دعوت می‌کنند. برخی از بهترین غذاهای ارمنستان شامل گاتا (نوعی نان شیرین)، باقلوا، خاش (یک سوپ سنتی)، دلمه (برگ مو یا انواع سبزی پر شده با برنج یا گوشت)، کوفته (کوفته‌های سنتی)، مانته (نوعی پیراشکی گوشتی)، چورگ (یک نوع نان که معمولا در عید پاک سرو می شود) و کباب لولا می‌شود.

در این مطلب از مجله گردشگری نوین تراول، 16 غذای سنتی و لذیذ ارمنی را معرفی می‌کنیم که با عطر و طعم خاص خود، فرهنگ این سرزمین را به نمایش می‌گذارند؛ هر غذای ارمنی، داستانی از مهمان‌نوازی مردم ارمنستان را روایت می‌کند. آماده شوید تا با این غذاها، طعم واقعی ارمنستان را کشف کنید!

کباب ارمنی یا خوروات (Khorovats)

یکی از غذاهای معروف ارمنی، کباب ارمنی یا خوروات است. خوروات به معنی کباب‌شده به‌کار می‌رود و از کباب‌های بسیار خوشمزه ارمنستان است. این غذای ارمنی با گوشت گوساله، گاو، مرغ یا خوک پخته می‌شود و سرو آن اغلب به همراه انواع سبزی کباب‌شده مثل لوبیا سبز، گوجه، بادمجان، فلفل سبز، پیاز، سیب‌زمینی و مارچوبه است.

بهترین خوروات را کجا بخورم؟

در بهترین هتل های ایروان حتما خوروات سرو می‌شود. خیابان پروشیان هم یکی از مکان‌های معروف برای خوردن خوروات است. البته به خیابان باربیکیو هم می‌توانید سری بزنید و بهترین  خوروات را میل کنید.

1. تومانیان شورما

اگر فرصت زیادی ندارید، اما دلتان می‌خواهد کباب ارمنی میل کنید، فست‌فود «تومانیان شورما» گزینه‌ای باکیفیت و سریع است. خوروات‌های این رستوران با بسته‌بندی مخصوص و طراحی زیبا که همراه برنج عرضه می‌شوند، یکی از بهترین‌ خوروات‌های شهر هستند.

2. رستوران قفقاز

اگر به دنبال تجربه‌ای متفاوت از غذاهای قفقازی هستید، رستوران قفقاز در خیابان آشتکار انتخابی عالی است. این رستوران بزرگ با موسیقی زنده ارمنی و فضای دلنشین، غذاهای سنتی ارمنستان، قفقاز و گرجستان را سرو می‌کند. خوروات ارمنی اینجا با دستور اصیل و طعمی منحصربه‌فرد، یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها است.

3. رستوران اورارتو

در خیابان پروشیان ایروان، رستوران اورارتو با فضای سنتی و مدیریت پرشور، خوروات‌هایی با طعمی خاص و دلچسب ارائه می‌دهد که حاصل عشق آشپز به هنر کباب‌پزی است.

گاتا نوعی شیرینی ارمنی (Gata)

یکی از خوشمزه‌ترین دسرها و نان‌های ارمنستان که در لیست غذاهای معروف ارمنستان قرار دارد، گاتای لذیذ است. این شیرینی ارمنی علاقه‌مندان زیادی به‌خصوص در ایران دارد. گاتا شبیه به نان شیرمال و گرد است و در میان آن مغز گردوی چرخ‌شده وجود دارد. اگر به جاهای دیدنی ایروان سری زدید، در کافه‌های اطراف، حتما گاتای خوشمزه ارمنی را با چای یا قهوه امتحان کنید.

دلمه (Dolma)

دلمه غذایی رایج در ایران، ترکیه، روسیه، قفقاز، بالکان و ارمنستان است. البته کلمه دلمه در زبان ترکی به معنی «پُرشده» است؛ زیرا دلمه با انواع سبزیجات پر شده از گوشت و برنج تهیه می‌شود. معمولا مواد داخل دلمه ترکیبی از برنج، گوشت، پیاز سرخ شده و سبزی‌هایی مثل نعنا، پونه کوهیس و جعفری است که در انگور قرار می‌گیرد و پخته می‌شود.

• بیشتر بخوانید: جشن آب ارمنستان کی برگزار می‌شود؟

قاپاما (Ghapama)

یکی دیگر از غذاهای معروف ارمنستان، کدو تنبل ارمنی یا قاپاما به شمار می‌رود. طرز تهیه این غذای ارمنی به این صورت است که کدو تنبل را به‌جای ظرف استفاده می‌کنند و درون آن برنج، میوه، گردو و عسل می‌ریزند و داخل تنور می‌پزند. این دسر ارمنی، غذای سنتی و معروف ارمنستان است.

• بیشتر بخوانید: همه‌چیز درباره ویزای ارمنستان!

خاشلاما (Khashlama)

یکی از غذاهای سنتی و معروف ارمنستان خاشلاما است. خاشلاما از ترکیب سبزی و گوشت تهیه می‌شود. یادتان باشد انواع خاشلاما در ارمنستان وجود دارد و ممکن است با گوشت خوک تهیه شود. اغلب خاشلاما را در مناسب‌های مذهبی یا خاص در ارمنستان درست می‌کنند.

برای خوردن خاشلاما کجا بریم؟

اگر می‌خواهید خاشلاما را امتحان کنید، رستوران‌های زیر مناسب هستند:

1. رستوران گایان؛ طعمی خانگی در دل ایروان

در کوچه‌ای دنج از خیابان تومانیان، رستوران گایان با فضایی صمیمی و غذاهای سنتی ارمنی مثل خاشلاما، منتظر شماست. اگرچه پیدا کردنش کمی زمان می‌برد، اما کیفیت غذا، رفتار گرم پرسنل و قیمت مناسب، ارزشش را دارد.

2. رستوران تسیرانی – طعم ارمنستان در دل باغ زردآلو

در دل باغی از زردآلو و کمی دورتر از شلوغی شهر، رستوران تسیرانی با چشم‌اندازی زیبا و فضای باز دل‌انگیز، غذاهای اصیل ارمنی مثل خاشلاما را در ظروف سفالی سرو می‌کند. با ۶۱ آلاچیق چوبی، خانه‌های سنتی، سالن تشریفات و امکانات سرگرمی برای کودکان و ورزش، اینجا تجربه‌‌ای کامل از طبیعت و طعم‌های متنوع است.

خاش (Khash)

اگر به کله‌پاچه علاقه دارید، این غذای معروف ارمنی را از دست ندهید. خاش یا همان کله‌پاچه ارمنی بسیار خوشمزه است و به‌خصوص در فصل سرما طرفداران زیادی دارد. البته خاش غذای سنگینی است و به‌طور سنتی اغلب صبح‌ها میل می‌شود.

خاش خوشمزه کجا بخوریم؟

3 رستوران را برای خوردن خاش معروف ارمنی پیشنهاد می‌کنیم:

1. رستوران ایروان قدیم (Old Erivan)

این رستوران با فضایی سنتی و قدیمی برای میل‌کردن غذاهای معروف ارمنستان عالی است. خاش در این رستوران با نان لواش سرو می‌شود. شعبه اصلی این رستوران در خیابان شمالی شهر ایروان واقع شده است و 8 طبقه دارد. در این 8 طبقه انواع رستوران‌های کارائوکه و سنتی، روباز و مدرن قرار دارند.

شعبه‌های رستوران ایروان قدیم در تساغکادزور ((Tsaghkadzor، گارنی (Garni) و آشتارک ((Ashtarak قرار دارند.

2. رستوران بورمونک (Burmunk)

یکی از زیباترین جاهای زمستانی در کشور ارمنستان شهر تساغکادزور به‌شمار می‌رود. در این شهر می‌توانید به رستوران بورمونک بروید و در کلبه‌ای چوبی، «خاش»، غذای خوشمزه و معروف ارمنی را امتحان کنید.

3. رستوران تاورن ایروان (Tavern Yerevan)

این رستوران هم برای خوردن خاش ارمنی عالی است. تاورن یکی از بهترین رستوران‌های ارمنستان برای تجربه طعم حقیقی خاش محسوب می‌شود.

4. رستوران پاندوک ایروان (Pandok Yerevan)

این رستوران با مجموعه‌ای از بهترین غذاهای ارمنستان و فضایی دلنشین طرفداران زیادی دارد. شما می‌توانید برای میل‌کردن خاش خوشمزه به این رستوران سری بزنید.

هریسا (Harissa)

هریسا یکی از غذاهای سنتی و معروف ارمنستان، نماد قدرت و استقامت مردم این سرزمین است. این خوراک گرم و مقوی و شبیه به فرنی از گندم مخصوص به نام کرکوت و گوشت مرغ یا بره تهیه می‌شود و ساعت‌ها روی آتش آرام می‌پزد.

اگر به ارمنستان سفر کردید، حتما طعم آن را بچشید! هر سال، در سومین شنبه سپتامبر، جشن باشکوهی در منطقه آرماویر برگزار می‌شود که گردشگران بسیاری را برای چشیدن هریسا به خود جذب می‌کند.

هریسا را کجا بخوریم؟

اگر به دنبال بهترین جا برای چشیدن طعم واقعی هریسا در ارمنستان هستید، این 2 رستوران در ایروان را از دست ندهید:

1. رستوران تاورن ایروان (Tavern Yerevan)

یکی از محبوب‌ترین رستوران‌های محلی در ایروان که با غذاهای اصیل ارمنی شناخته می‌شود رستوران تاورن یروان است. هریسا در اینجا با طعمی سنتی و دلچسب پخته می‌شود و احتمالا دل شما را هم می‌برد!

2. رستوران دهکده ما (Our Village)

با فضایی گرم و سنتی، این رستوران تجربه‌ای روستایی در قلب ایروان را برایتان رقم می‌زند. هریسای خوش‌طعم و اصیل اینجا، گزینه‌ای عالی برای آشنایی با غذاهای خانگی ارمنی است.

3. رستوران زنجیره‌ای کاراس (Karas National Food Chain)

اگر دنبال گزینه‌ای سریع، در دسترس و خوش‌طعم هستید، کاراس انتخاب مناسبی است. این رستوران زنجیره‌ای در نقاط مختلف ایروان شعبه دارد و هریسا را با کیفیت خوب و در کنار دیگر غذاهای محبوب ارمنی ارائه می‌کند.

باستورما (Basturma)

باستورما یا همان گوشت خشک گاو، یکی از خوش‌طعم‌ترین و محبوب‌ترین غذاهای سنتی ارمنستان است که در جشن‌ها و مهمانی‌ها جای ویژه‌ای دارد. این خوراک لذیذ با گوشت تازه گاو و ادویه‌های خاصی مثل سیر، زیره، فلفل سیاه و پاپریکا آماده می‌شود.

درست‌کردن باستورما به صبر زیادی نیاز دارد، چون گوشت باید حدود دو هفته در ادویه‌ها آغشته و خشک شود تا طعمی عالی پیدا کند. کیفیت گوشت در طعم نهایی بسیار اثرگذار است و گاهی پنیر هم به آن اضافه می‌کنند تا خوشمزه‌تر شود. در تمام رستوران‌های ارمنستان می‌توانید این خوشمزه سنتی را سفارش دهید و از طعم اصیل آن لذت ببرید.

اسپاس (Spas)

سوپ ماست یا همان اسپاس، یکی از محبوب‌ترین خوراک‌های ارمنی است که طعمی تازه و دلچسب دارد. این سوپ خوشمزه با ماست، گندم پوست‌کنده و سبزی تهیه می‌شود و سرو آن به‌صورت گرم در زمستان و سرد در تابستان است. اسپاس، با طعم ترش و کرمی‌اش، تجربه اصیل ارمنی محسوب ‌می‌شود که در همه رستوران‌های ارمنستان می‌توانید آن را امتحان کنید.

سوجوک (Sujuk)

سوجوک، دسر سنتی ارمنستان و شبیه به سوسیس است. این غذای ارمنی با گردوهای خوشمزه آماده می‌شود و در نمایشگاه‌ها و بازارهای ارمنستان پیدا می‌شود. سوجوک، گردوهای آغشته به شیره انگور است که پس از خشک شدن، آماده مصرف می‌شود.

این شیرینی یکی از غذاهای معروف ارمنستان است. بسیاری از گردشگران عاشق این دسر هستند و آن را به‌عنوان سوغاتی جذاب از ارمنستان با خود می‌برند.

• بیشتر بخوانید: با بهترین فستیوال های ارمنستان آشنا شوید!

نان لواش ارمنی (Armenian Lavash)

ایرانی‌ها نان لواش را به‌خوبی می‌شناسند، اما لواش ارمنی تجربه‌ای متفاوت و خوش‌طعم برای گردشگران دارد. این نان خوش‌عطر و سبک، یکی از نمادهای غذای ارمنستان به‌شمار می‌رود که هم محلی‌ها و هم مسافران عاشقش هستند.

ارمنی‌ها نان لواش را همراه با خوراک‌های خاص مثل خاش می‌خورند. جالب است بدانید نان لواش به‌عنوان میراث فرهنگی ناملموس در یونسکو ثبت شده است.

شما می‌توانید در رستوران لاواش، نان لواش تازه و خوشمزه میل کنید. البته انواع لقمه‌های لذیذ با پنیر، تخم‌مرغ، خامه و عسل هم در فضای گرم و صمیمی این رستوران سرو می‌شوند.

پیتزای ارمنی (Lahmajoon)

پیتزای ارمنی یا لاهماجون، یکی از بهترین غذاهای ارمنستان است که بین گردشگران هم طرفداران زیادی دارد. لاهماجون در کشورهای خاورمیانه مثل لبنان، ترکیه، سوریه و قبرس هم محبوب است، اما هر منطقه سبک خودش را در تهیه این غذای معروف ارمنی دارد.

لاهماجون نانی نازک دارد که روی آن ترکیبی از گوشت گاو یا بره تفت داده‌شده با سبزی تازه مثل پیاز، گوجه‌فرنگی و ادویه‌های خوش‌عطر مانند پاپریکا، فلفل، زیره و دارچین را قرار می‌دهند و بعد آن را در تنور می‌پزند. این ترکیب ساده و خوشمزه، طعمی به‌یادماندنی برای هر گردشگری رقم می‌زند.

بهترین رستوران‌ها برای تجربه طعم خوشمزه لاهماجون

1. رستوران تون لاهماجوز (Tun Lahmajovs)

در رستوران تون لاهماجوز می‌توانید طعم لذیذ پیتزای ارمنی و غذاهای محلی مشهور ارمنستان را بچشید. بد نیست بدانید که این رستوران کمی شلوغ است، اما کیفیت بی‌نظیر غذاها ارزش انتظار را دارد.

2. رستوران مرتاقه (Mer Taghe)

اگر دنبال پیتزای ارمنی خوشمزه و قیمت مناسب هستید، مرتاق نزدیک میدان آزادی انتخابی عالی برایتان محسوب می‌شود. این فست‌فود بین محلی‌ها و گردشگران محبوبیت دارد و طعم واقعی غذاهای ارمنستان را به شما هدیه می‌کند.

کوفته (Kyufta)

کوفته گَوارِی، افتخار آشپزی ارمنی، غذایی با قدمتی چندصدساله است که با نام شهر گاور در ارمنستان شناخته می‌شود. برای تهیه این کوفته خاص، گوشت گوساله تازه را با روش سنتی و با چکش‌های چوبی روی سنگ صیقلی می‌کوبند تا به بافتی یکنواخت و چسبنده برسد.

سپس گوشت را با پیاز، تخم‌مرغ و ادویه‌ها مخلوط می‌کنند و به شکل توپک‌های متراکم در می‌آورند. این توپ‌ها در آب جوش یا آب‌نمک همراه با کمی شراب به آرامی پخته می‌شوند و پس از برش، با کره تازه آن را می‌خورند.

مانته (Mante یا Manti)

مانته (Manti) یکی از غذاهای سنتی و معروف در آشپزی ارمنی، ترکی، آسیای مرکزی و خاورمیانه است که امروزه در بسیاری از کشورهای جهان، شهرت دارد.

این غذا نوعی دامپلینگ (خمیر پرشده) است که داخل آن معمولا با گوشت چرخ‌کرده گاو یا گوسفند، ادویه و گاهی سبزی پر می‌شود و سپس به‌صورت بخارپز یا آب‌پز می‌پزد. مانته در اندازه‌ها و شکل‌های گوناگون در هر منطقه آماده می‌شود و در ارمنستان آن را اغلب در اندازه‌های کوچک با سیر و سس ماست میل می‌کنند.

این غذا از طریق جاده ابریشم و با مهاجرت اقوام ترک‌زبان و مغول، در مناطق مختلف گسترش یافت و شکل‌های محلی گوناگونی به خود گرفت.

ژینگیالوف هاتس (Zhingyalov hats)

ژنگیالوف هاتس (Zhingyalov hats) یکی از نان‌های سنتی و گیاهی ارمنستان است که ریشه در مناطق آرتساخ و سیونیک دارد. این غذای معروف ارمنستان، با ترکیبی از ۱۰ تا ۲۰ نوع سبزی و گیاه کوهی پر می‌شود؛ از اسفناج و برگ چغندر گرفته تا گیاهان معطر و دارویی مانند گزنه، پیازچه کوهی و شنگ.

در گذشته، ژنگیالوف هاتس در دوران قحطی و جنگ در سفره مردم بیشتر دیده می‌شد. در طرز تهیه ژنگیالوف هاتس، پس از پر کردن خمیری نازک، آن را روی صفحه‌ای از جنس فلز به نام «ساج» می‌پزند و نتیجه آن نانی سبک، خوش‌عطر و مقوی است. گاهی در میان سبزی‌ها، پیاز سرخ‌شده یا پنیر محلی هم اضافه می‌شود.

• بیشتر بخوانید: همه‌چیز درباره میدان جمهوری ارمنستان؛ پیش از سفر بخوانید!

ایچ (Eetch)

ایچ یا ایتچ، یکی دیگر از غذاهای سنتی و معروف ارمنستان است. این سالاد یا پیش‌غذا شباهت‌هایی به تبوله دارد. رنگ قرمز ایچ به دلیل وجود گوجه‌فرنگی پوره‌شده در این غذا است و مواد اصلی آن شامل پیاز، بلغور، روغن زیتون، جعفری، فلفل دلمه‌ای، لیمو و پاپریکا می‌شود.

ایچ را می‌توان گرم یا در دمای اتاق خورد. این غذا در بین ارامنه با نام «خیما گیاهی» هم معروف است، چون بدون گوشت تهیه می‌شود ولی بافت و مزه‌ای شبیه به خیما دارد.

سفری خوشمزه به ارمنستان با نوین تراول

اگر دوست دارید طعم واقعی فرهنگ ارمنستان را بچشید، هیچ‌چیز مانند امتحان‌کردن غذاهای محلی این کشور، تجربه‌ای ماندگار برایتان رقم نمی‌زند. همین حالا برای برنامه‌ریزی سفر خود اقدام کنید؛ با خرید بلیط هواپیما به ایروان، یکی از جذاب‌ترین مقاصد منطقه را کشف کنید.

چه به دنبال پرواز خارجی باشید، چه بخواهید بلیط هواپیما داخلی برای سفرهای بعدی‌تان رزرو کنید، زمان آن رسیده است که چمدان ببندید و راهی سرزمین طعم‌ها شوید!

درباره غذاهای ارمنستان بهتر است بدانید که…

غذاهای ارمنستان ترکیبی از طعم‌های اصیل و سنتی هستند که ریشه در تاریخ و فرهنگ غنی این سرزمین دارند. این خوراکی‌ها عمدتا با استفاده از مواد تازه و طبیعی تهیه می‌شوند و هر لقمه‌شان داستانی از مهمان‌نوازی و زندگی روزمره مردم ارمنستان را روایت می‌کند.

برای تجربه بهترین طعم‌ها پیشنهاد می‌شود به خود ارمنستان سفر کنید. در شهر ایروان و مناطق آرتساخ و سیونیک می‌توانید طعم غذاهای سنتی مانند ژنگیالوف هاتس، ایچ، کوفته و پیتزای ارمنی را در بازارهای محلی و رستوران‌ها با دستور پخت‌های اصیل تجربه کنید.

سؤالات متداول درباره غذاهای ارمنستان