شب یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ (۷ سپتامبر ۲۰۲۵)، آسمان ایران شاهد پدیده‌ای کیهانی، کمیاب و دیدنی خواهد بود؛ ماه‌گرفتگی کامل یا همان «ماه خونین» که در بسیاری از نقاط جهان نیز قابل مشاهده است.

ماه‌گرفتگی یا خسوف زمانی رخ می‌دهد که زمین بین خورشید و ماه قرار می‌گیرد و سایه آن بر سطح ماه می‌افتد. در حالت کامل، نور خورشید پس از عبور از جو زمین به رنگ سرخ فیلتر می‌شود و ماه حالتی مسی یا سرخ‌فام به خود می‌گیرد. همین موضوع سبب شده است تا این پدیده در میان عموم و در شبکه‌های اجتماعی به «ماه خونین» شهرت یابد.

طولانی‌ترین خسوف دهه

بر اساس گزارش‌های مراکز نجومی، این خسوف از ساعت ۱۸:۵۸ به وقت تهران آغاز و در ساعت ۲۱:۴۱ به اوج خواهد رسید. فاز کامل حدود ۸۲ دقیقه ادامه دارد و کل پدیده نزدیک به ۵ ساعت و نیم طول می‌کشد.

زمان‌بندی دقیق (تهران / UTC)

• آغاز سایه نیم‌سایه‌ای: ۱۸:۵۸ (تهران) / ۱۵:۲۸ UTC
• آغاز فاز جزئی: ۱۹:۵۷ (تهران) / ۱۶:۲۷ UTC
• آغاز فاز کامل: ۲۰:۵۹ (تهران) / ۱۷:۳۰ UTC
• اوج فاز کامل: ۲۱:۴۱ (تهران) / ۱۸:۱۱ UTC
• پایان فاز کامل: ۲۲:۲۳ (تهران) / ۱۸:۵۲ UTC
• پایان فاز جزئی: ۲۳:۲۷ (تهران) / ۱۹:۵۶ UTC
• پایان کامل پدیده: ۰۰:۲۶ شب دوشنبه ۱۷ شهریور (تهران) / ۲۰:۵۵ UTC

قابل مشاهده برای میلیون‌ها نفر

ماه خونین ۱۶ شهریور هم در ایران و هم در بخش بزرگی از اروپا، آسیا، آفریقا و استرالیا دیده خواهد شد. به همین دلیل، این شب برای علاقه‌مندان به نجوم در سراسر دنیا، رویدادی کم‌نظیر و تماشایی خواهد بود.

مشاهده امن و بدون تجهیزات خاص

برخلاف خورشیدگرفتگی، تماشای ماه‌گرفتگی هیچ خطری برای چشم ندارد و نیازی به عینک یا فیلتر محافظتی نیست. مشاهده در فضای باز و مناطق با آسمان صاف، بهترین تجربه را فراهم می‌کند. کارشناسان نجوم توصیه می‌کنند اگر به عکاسی نجومی علاقه‌مندید، این شب فرصت مناسبی برای ثبت تصاویر خاطره‌انگیز خواهد بود.

پیشنهاد لوکیشن برای رصد در تهران

اگر در تهران هستید و می‌خواهید این پدیده را به بهترین شکل ببینید، مکان‌هایی با آسمان باز و دور از آلودگی نوری پیشنهاد می‌شود. پارک‌های مرتفع مانند پارک پرواز و بام تهران در ولنجک چشم‌انداز خوبی دارند. همچنین مسیرهای کوهستانی اطراف دربند، درکه، لواسان و فشم شرایط عالی برای رصد فراهم می‌کنند. برای علاقه‌مندان حرفه‌ای‌تر، رصدخانه‌های عمومی تهران برنامه‌های ویژه برای این شب دارند.

رد شایعات و باورهای عامیانه

با وجود باورهای نادرست در برخی فرهنگ‌ها، پدیده ماه خونین هیچ اثر منفی بر سلامت انسان یا طبیعت ندارد. این رویداد فقط نتیجه‌ای علمی از قرار گرفتن ماه در سایه زمین است.

فرصتی برای سفر و گردشگری نجومی

ماه‌گرفتگی کامل سپتامبر ۲۰۲۵ می‌تواند بهانه‌ای جذاب برای سفر به مناطق کویری ایران باشد؛ جایی که آسمان تاریک و شفاف فرصت فوق‌العاده‌ای برای رصد و عکاسی فراهم می‌کند. «نوین تراول» پیشنهاد می‌کند اگر به یزد، کرمان یا کویر مرنجاب سفر می‌کنید، در برنامه‌تان زمانی برای تماشای این نمایش آسمانی در نظر بگیرید.

جمع‌بندی

ماه خونین ۱۶ شهریور ۱۴۰۴، پدیده‌ای علمی و دیدنی است که بدون نیاز به ابزار خاص، در بسیاری از نقاط ایران و جهان قابل مشاهده خواهد بود. شبی که می‌تواند تجربه‌ای متفاوت و فراموش‌نشدنی برای گردشگران و دوستداران آسمان شب رقم بزند.

🔗 مرجع معتبر اطلاعات دقیق‌تر: EarthSky – Total Lunar Eclipse September 7, 2025